دیپلماسی آگاهانه و میدان داری بین المللی | نگاهی به کارنامه یک ساله وزارت امور خارجه دولت چهاردهم
وزارت امور خارجه در دولت چهاردهم، از ابتدای انتصاب سیدعباس عراقچی، روز‌های پر فراز و نشیبی را طی کرد و با گذشت یکسال از استقرار دولت وفاق ملی، می‌توان گفت پرکارترین وزارتخانه و وزیر در میان ۱۹ مجموعه وزارتی دولت محسوب می‌گردد.
به گزارش شهرآرانیوز؛ وزارت امور خارجه به عنوان سکاندار اجرای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و با بهره گیری از ظرفیت دیپلمات‌های با تجربه و آشنا به پروتکل‌های بین المللی و به منظور صیانت از حقوق ملت ایران در تعامل با سایر ملل، دستاورد‌ها و اقدامات گوناگونی را پشت سر گذاشته است و می‌توان گفت ساختمان تاریخی میدان مشق تهران، در میدان داری بین المللی بسیار پرکار و پویا ظاهر شده است.
عملکرد سیدعباس عراقچی، دیپلمات ارشد وفاق
۳۱ مرداد ۱۴۰۳ بود سید عباس عراقچی به عنوان وزیر امور خارجه دولت چهاردهم از مجلس رای اعتماد گرفت و راهی میدان مشق شد. عراقچی با کوله باری از تجربیات، از سفارت ایران در فنلاند و ژاپن تا سخنگویی وزارت امور خارجه و معاونت سیاسی این وزارتخانه و حضور در شورای راهبردی سیاست خارجی تا سکانداری دستگاه دیپلماسی ایران، همواره در میانه میدان سیاست خارجی جمهوری اسلامی فعال بوده است.
عراقچی از ابتدای فعالیت در مسند وزارت تاکنون، ۲۶۶ دیدار دیپلماتیک داشته است که از این میان، ۱۴۱ دیدار او در سطح همتایان بین المللی از ۵۸ کشور جهان و ۱۲۵ دیدار نیزبا مقامات عالی رتبه کشور‌های مختلف دنیا بوده است که میانگین ۱.۳۷ دیدار در روز‌های کاری رسمی را به ثبت رسانده است.
وزیر امور خارجه کشورمان به جز دیدار‌های دیپلماتیک، تماس‌های گسترده‌ای را با هدف تبادل نظر و تبیین اهداف سیاست خارجی ایران داشته است که ۱۴۵ تماس عراقچی در سطح وزرای امور خارجه ۵۷ کشور جهان و ۲۵ تماس نیز با ۱۲ مقام عالی رتبه غیر وزیر بوده است و ۲.۱۴ تماس در سال نخست فعالیت او در مقام وزیر امور خارجه ایران به وقوع پیوسته است.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی از ابتدای حضور تاکنون، ۵۴ سفر رسمی به ۲۸ کشور جهان داشته است که ۵ سفر آن با هدف گفت‌و‌گو‌های غیرمستقیم هسته‌ای با ایالات متحده آمریکا در زمره مهم‌ترین سفر‌های دیپلماتیک مذاکره کننده ارشد ایران در پرونده هسته‌ای به حساب می‌آید.
عراقچی همچنین در ۳۵ کنفرانس بین المللی، نشست‌های جهانی و مذاکرات نیز شرکت جسته است که از این حیث، سال پرکاری را به ثبت رسانده است. از سوی دیگر، رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان با ۳۸ مورد یادداشت و مصاحبه بین المللی و انجام ۱۰ مکاتبه رسمی به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران، به تبیین مواضع ایران در مجامع بین المللی پرداخته است.
توجه به دیپلماسی استانی
عراقچی از معدود وزرایی است که با توجه به ماموریت وزارت تحت مدیریت او که ارکان سیاست خارجی است، نگاه ویژه‌ای به تقویت استان‌ها دارد و در پی آن است که از ظرفیت‌های استان‌هایی که دارای نمایندگی‌های دیپلماتیک از کشور‌های همسایه و منطقه هستند، استفاده کند.
بر این اساس، نخستین جلسه از نشست‌های دیپلماسی استانی وی به میزبانی شیراز برگزار شد و عراقچی در آن برنامه در مورد لزوم تقویت این سیاست گفت: «ما روابط استان‌های کشور را با استان‌های آن طرف مرز و با کشور‌های مجاور برقرار می‌کنیم تا یک سری از ارتباطات بین دو کشور از طریق استان‌ها سریعتر، راحت‌تر و در یک فضای بهتر انجام شود».
عراقچی بنا دارد تا علاوه بر نشست شیراز، چهار اجلاسیه استانی دیگر نیز برگزار نماید که نشست «مشهد» به عنوان دومین نشست در دستورکار اوست.
میدان داری دیپلماسی در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه
جمهوری اسلامی ایران در حالی که آماده دور ششم گفت‌و‌گو‌های غیرمستقیم خود با ایالات متحده می‌شد، در ۲۳ خرداد مورد تهاجم ارتش رژیم صهیونیستی قرار گرفت و فرماندهان ارشد و دانشمندان هسته‌ای کشورمان به شهادت رسیدند.
وزارت امور خارجه از نخستین ساعات این یورش ددمنشانه، با فعال سازی ابراز دیپلماسی و درخواست برگزاری جلسه فوری شورای امنیت سازمان ملل، اقدام رژیم جعلی اسرائیل را به شدت محکوم نمود و عراقچی نیز در تماس‌های گسترده و پی در پی با همتایان اروپایی خود، مراتب اعتراض کشورمان به تخطی تل آویو را یادآور شد.
در میانه جنگ تحمیلی که آسمان ایران بر روی پرواز‌های داخلی و خارجی بسته شده بود، عراقچی از راه زمینی و به منظور سفر به ژنو و گفت‌و‌گو با همتایان اروپایی خود، ایران را به مقصد ترکیه ترک کرد.
عراقچی با اشاره به اهمیت مذاکرات ژنو، آن هم در اوج درگیری نظامی در گفت و گویی عنوان کرده بود: «این سفر برای گفت‌و‌گو با طرف‌های اروپایی انجام شد و با وجود شرایط جنگی، ایران نشان داد که هم در میدان و هم در عرصه دیپلماسی حضور فعال و مؤثر دارد.»
پاسخگویی مستمر به رسانه ها؛ راهکار موثر وزارت امور خارجه و مرکز دیپلماسی عمومی
مهر ماه سال ۱۴۰۳، اسماعیل بقایی به عنوان رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و سخنگوی وزارت امور خارجه منصوب شد. این انتصاب از آنجایی اهمیت داشت که نیاز به ارتباط مستمر رسانه‌ها با این وزارتخانه، حضور دیپلماتی آشنا با ادبیات روزنامه نگاری را می‌طلبید و حضور بقایی، این مهم را ممکن کرد. سخنگوی جدید دستگاه دیپلماسی با توجه به فعالیت مستمر خود در تیم مذاکرات برجام، حضور در مقر اصلی و اروپایی سازمان ملل متحد و ضورت اثربخش‌تر کردن نقش رسانه‌ها در نمایاندن عملکرد این وزارتخانه مهم، کورسوی امیدی برای اطلاع رسانی و بازگشت مرجعیت خبر به داخل کشور به حساب آمد.
با مروری بر رفتار رسانه‌ای مرکز دیپلماسی عمومی می‌بینیم که از مهر سال گذشته تاکنون، بقایی ۵۰ نشست خبری سخنگویی با رسانه‌های داخلی و خارجی داشته است و در کنار آن، گفت‌و‌گو‌های بسیاری نیز با محوریت تبیین سیاست‌های ایران با رسانه‌های معتبر بین المللی به ویژه در دوره جنگ تحمیلی ۱۲ روزه انجام داده است.
ضرورت توجه به رسانه‌های استانی، یکی دیگر از اقدامات تیم رسانه‌ای وزارت امور خارجه است که مصاحبه اختصاصی سید عباس عراقچی با شهرآرانیوز و همچنین، نشست های خبری اسماعیل بقایی در راستای همین سیاست بوده است.
عمق راهبردی سیاست خارجی ایران در معاونت‌های سیاسی و حقوقی و بین المللی
عراقچی از ابتدای تصدی وزارت امور خارجه، با انتصاب مجید تخت روانچی از اعضای تیم مذاکرات برجام به سمت معاونت سیاسی و کاظم غریب آبادی به سمت معاونت حقوقی و بین‌المللی، گام مهمی در جهت تخصص گرایی برداشت.
مذاکرات مستقیم با تروئیکای اروپا با محوریت برنامه هسته‌ای، دیدار‌های دوجانبه با رافائل گروسی، ارتباط مستمر با مقامات آژانس و کشور متحد ایران، رصد‌های دیپلماتیک در مورد غزه، مقاومت، دالان زنگزور و. از برنامه‌هایی بوده است که تخت روانچی و غریب آبادی به عنوان ماموریت کاری خود به آن پرداخته‌اند.
سال پرکار و دشوار وزارت امور خارجه در اولین سال از فعالیت دولت چهاردهم، نشان دهنده عمق استراتژیک توجه ایران به مقوله سیاست خارجی خود است و لزوم توانمندتر کردن ارکان دیپلماسی جمهوری اسلامی، فرصت لازم را جهت لابی‌های منفعت گرا برای کشورمان و استراتژی‌های تبیین شده و ابلاغی به عنوان سند‌های بالادستی به ارمغان خواهد آورد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
